Botox czyli toksynę botulinową typu A w medycynie estetycznej stosuje się do wygładzania zmarszczek mimicznych, modelowania twarzy i leczenia nadpotliwości.
Toksyna botulinowa to neurotoksyna – białko hamujące przesyłanie impulsów w połączeniach nerwowo-mięśniowych. W środowisku naturalnym toksyna botulinowa w skrócie BTX wytwarzana jest przez beztlenową bakterię Clostidium Botulinum. Wyróżniamy kilka typów toksyny botulinowej od A do G. W medycynie najszersze zastosowanie znalazła toksyna botulinowa typu A – potocznie zwana botoksem.
Pionierami medycznego zastosowania toksyny botulinowej są Edward Schantz i Alan B. Scott. Początkowo stosowana była do leczenia zeza potem w medycynie estetycznej.
Mechanizm działania
Toksyna botulinowa trwale łączy się z płytką nerowow – mięśniową (połączenie pomiędzy zakończeniami nerwowymi z mięśniemi). Poprzez fragmentację białka SNAP-25 niezbędnego do wydzielania acetylocholiny (neurotransmitera) z zakończeń nerwowych hamuje przechodzenie impulsów wynikiem czego jest porażenie skurczu mięśni. Porażenie mięśni nie jest permanentne – z czasem dochodzi do tworzenia się nowych zakończeń nerwowo mięśniowych dzięki czemu mięśnie odzyskują swoją sprawność.
Dostępne preparaty
Na rynku są 3 rodzaje preparatów toksyny botulinowej typu A – Botox (Vistabel), Dysport (Azzalure) i Bocoture. Mechanizm i skuteczność ich działania są takie same.
Zastosowanie w medycynie estetycznej
Toksyną botulinową typu A możemy skutecznie korygować następujące zmarszczki:
- zmarszczki podłużne czoła – lwia bruzda
- zmarszczki poprzeczne czoła
- zmarszczki wokół oczu – kurze łapki
- zmarszczki dolnej powieki
- zmarszczki wokół ust – zmarszczki palacza
Wpływając na siłę pracy mięśni mimicznych oprócz wygładzenia zmarszczek możemy korygować:
- tzw. uśmiech dziąsłowy
- unieść kąciki ust
- unieść brwi
- modelować twarz poprzez zmniejszenie masy mięśni żwacza
Toksyna botulinowa typu A hamuję wytwarzanie potu dzięki czemu znalazła zastosowanie w leczeniu nadmiernego wytwarzanie potu w okolicach:
- skóra owłosiona głowy
- czoło
- nos
- pachy
- dłonie
- stopy
Przebieg zabiegu

Lekarz podczas konsultacji i badania określa miejsca iniekcji i ilość substancji leczniczej potrzebnej do uzyskania pożądanego efektu. Następnie precyzyjnie odmierzone ilości preparatu wstrzykiwane są za pomocą bardzo cienkiej igły. Całość zajmuje ok 20-30minut. Czasem, głównie w przypadku leczenia nadpotliwości okolicę zabiegową można znieczulić powierzchownie z zastosowaniem kremu Emla.
Efekty zabiegu
Utrzymują się od 6 do 8 miesięcy. Długość utrzymywania się efektów zabiegu zależy w głównej mierze od cech osobniczych pacjenta.
Przeciwwskazania do zabiegów z zastosowaniem toksyny botulinowej:
- ciąża i okres karmienia piersią
- nadwrażliwość na składniki preparatu
- infekcje w miejscu planowanego podania preparatu
- zespół Eatona Lamberta,
- miastenia rzekomoporaźna
- stwardnienie zanikowe boczne
- jednoczesne stosowanie leków: gentamycyna, amikcyna, leki zwiotczające mięśnie
Inne medyczne zastosowania toksyny botulinowej typu A w leczeniu
- kurczu powiek
- leczenia bólów napięciowych, migrenowych głowy
- kręczu karku
- stopy końsko-szpotawej
- achalazji przełyku
- przykurczu mięśni
- bruksizmu
- i inne